Tanong at Sagot sa Globa - ni Ka Popoy Lagman

Tanong at Sagot Hinggil sa Globalisasyon

ni Ka Popoy Lagman

Sikat at popular ang terminong globalisasyon. Lagi itong madidinig sa radyo’t telebisyon at mababasa sa libro’t pahayagan. Laging mapapakinggan ang mga opisyal ng pamahalaan at mga kinatawan ng manedsment na inuusal ang salitang ito. Anila’y ito ang ruta sa pag-unlad ng bansa. Diumano’y ito ang paraan sa pag-ahon sa kahirapan.

Mahirap na basta na lang maniwala sa sabi-sabi. Laluna’t mula sa mga taong iba ang uring pinagmumulan at kinakatawan kaya’t maaasahang ang kanilang pananaw ay nag-uugat sa interes at kapakanan ng kanilang uri.

Isang nesesidad para sa uring manggagawa na bumuo ng sariling paghuhusga sa globalisasyon. Isang pagsusuri’t pananaw na obhetibo at syentipiko subalit nagmumula sa sariling punto-de-bista at makauring interes.

1. Ano ba ang globalisasyon?

Simulan natin ang pagsusuri sa globalisasyon sa malinaw na pag-unawa sa kahulugan ng salitang ito. Sa pinakasimple pero pinakaesensyal na kahulugan, ang globalisasyon ay ang integrasyon ng mga pambansang ekonomiya sa iisang pandaigdigang ekonomiya. Tinutukoy nito ang proseso ng internasyunalisasyon ng produksyon at distribusyon ng mga produkto at serbisyo na kailangan ng lipunan. Ang tinatawag na globalisadong ekonomiya ay ang kabuuan ng kawing-kawing na mga ekonomiyang nag-uugnayan.

Ang pangkaraniwang produkto sa panahong ito ng globalisasyon ay nililikha hindi sa iisang bansa kundi sa maraming bayan at ibebenta ito sa iba pa ring mga bansa. Halimbawa, ang pagdidisenyo ng mga semiconductor chip at pagmamanupaktura ng mga basic wafer ay maaring gawin sa headquarters ng Motorola sa US. Ang cutting ng mga wafer at assembly ng mga computer chip ay magaganap sa mga planta nito sa Malaysia. Dadalhin pa muna ang mga ito sa Singapore para i-testing bago tuluyang iluwas ang mga yaring computer chip sa mga pagawaan ng Acer sa Taiwan upang ikabit sa buong mga computer kasama ang iba pang mga pyesa na nagmula sa sari-saring bansa. Ang kumpletong mga computer naman ay maaring ibyahe sa Amerika o dalhin sa iba pang bansa upang doon ibenta.

Ganito ang sistema sa panahon ng globalisasyon. Ito ang takbo ng tinatawag na globalisadong ekonomiya. Ang assembly line ay mistulang nakalatag sa apat na sulok ng daigdig. Ang pamilihan ng mga kalakal ay ang buong mundo. Hindi kalabisan ang sabihing ang mga kalakal ay likha ng kolektibong paggawa ng uring manggagawa ng daigdig.

Bunga ng globalisasyon, maaring sabihing napakahirap kundi man imposibleng umiral nang nag-iisa at nakahiwalay ang isang bayan sa iba pang bansa at sa kabuuang pandaigdigang ekonomiya. Iniimport ng bawat bansa ang marami sa kanyang mga pangangailangan at inieksport naman ng mga produkto at serbisyo na kailangan ng ibang bayan. Ang kapital ay madaling pumasok sa isang bansa para ipuhunan at maluwag din naman na lumikas para inegosyo sa ibang bayan.

Ang mga bansa bago sumulpot ang globalisasyon ay gaya ng isang dating magbubukid na nabubuhay sa nakasasapat-sa-sariling pagsasaka. Sa ganitong sistema ng pamumuhay, ang kalakhan ng mga nesesidad sa buhay ng magsasaka—gaya ng pagkain at damit—ay mismong siya ang gumagawa. Ang kaniyang ani ay kinokonsumo ng kanyang pamilya imbes na ibinebenta. Ang isang modernong magsasaka ay hindi na ganito ang pamumuhay. Ang mga materyales mismo sa pagsasaka ay kinukuha sa pamilihan—punla, abono at traktora. At ang ani ng magsasaka ay ibinebenta sa palengke para may ipambili naman ng sari-saring pangangailangan niya sa buhay. Ganito na rin maihahalintulad ang ekonomiya ng isang bansa sa panahon ng globalisasyon.

Totoong ang pandaigdigang pangangalakal at pamumuhunan ay matagal nang umiiral bago pa ang panahong ito ng globalisasyon. Kahit noong kapanahunan ni Hesu Kristo at Marco Polo ay mayroong kalakalan sa malawak na bahagi ng daigdig. Gayunman, iilang produkto lang ang ikinakalakal at mismong eksepsyon ang magbenta’t bumili ng mga pangangailangan sa buhay. Dagdag pa, may kalakalan pero walang pamumuhunan, may mga alipin pero walang mga manggagawa noong panahong iyon. Pero kahit pa noong naitatag na ang makabagong lipunan, ang sistemang kapitalista, ang saklaw ng kalakalan at pamumuhunan ay di pa rin gaya ngayon. Hanggang dekada 1970, karamihan ng mga produktong kinokonsumo sa isang bansa ay nilikha sa mismong bansa. Pero sa dekadang ito, unti-unti nang nagsimula ang proseso ng globalisasyon ng mga ekonomiya.

Ang bilis ng proseso ng globalisasyon ay makikita sa datos sa pandaigdigang kalakalan at pamumuhunan. Ang paglaki ng pandaigdigang kalakalan ay isa’t kalahating beses kaysa paglaki ng pandaigdigang produksyon. Ibig sabihin, papalaking bahagi ng nalilikhang mga kalakal sa mundo ang iniluluwas sa ibang bayan kaysa kinokonsumo sa mismong bansa. Hindi lang iyon. Ang paglaki ng pandaigdigang pamumuhunan ay doble kaysa paglaki ng pandaigdigang produksyon. Nangangahulugang mabilis at matindi ang galaw ng kapital na naghahanap ng lugar na pagtutubuan.

Upang maganap ang mga pagbabagong natatangi sa panahon ng globalisasyon, may dalawang rekisito. Kaagad mababanggit na kailangang mura at mabilis ang sistema ng transportasyon at komunikasyon. Sa ganitong paraan lang magiging episyente ang likhain ang isang bagay sa isang lugar pero ikukonsumo sa iba pang lugar. Ang presyo ng computer ay nagmura ng 19 na ulit mula 1970 hanggang 1990 habang ang halaga ng tawag sa telepono ay nagmura ng 11 beses. Ang tinatawag na “information revolution” ang dahilan para maging posible ang murang transportasyon at mabilis na koordinasyon na kailangan ng globalisadong ekonomiya.

Isa pang rekisito ay mabaklas ang proteksyunistang mga patakaran na naghaharang sa pagpasok ng dayuhang kalakal at kapital sa mga pambansang ekonomiya. Sa matagal na panahon matapos ang ikalawang digmaang pandaigdig, namayani ang tinatawag na proteksyunismo sa maraming bansa. Sa mauunlad na mga bansa, ito’y sa layong ipagtanggol ang sariling industriya sa mga karibal. Sa umuunlad na mga bansa, ito’y sa layong pasimulan ang pambansang industriyalisasyon.

Ngunit mula ng dekada 1980, lumaganap ang kabaliktad na patakaran ng liberalisasyon ng pangangalakal at pamumuhunan. Hanggang ngayon ay patuloy ang pagbaklas sa iba’t ibang proteksyon at pinabibilis pa nga ito. Tinatanggal ang mga kota sa importasyon, binabagsak ang mga taripa sa dayuhang produkto, binabaklas ang mga restriksyon sa dayuhang pamumuhunan at binabawasan ang mga regulasyon sa paggalaw ng salaping kapital. Ito ang silbi at layunin ng mga organisasyong gaya ng APEC sa Asia-Pacific, NAFTA sa North America, EU sa Europa at Mercosur sa Latin America. Ang liberalisasyon ng pangangalakal at pamumuhunan ay ang pamamaraan para mabuo ang globalisadong ekonomiya.

Ang unang rekisito—ang information revolution—ay isang obhetibong salik na likha ng mismong progreso ng mga pwersa sa produksyon. Samantalang ang ikalawang rekisito—ang liberalisasyon ng mga ekonomiya—ay isang suhetibong salik na sadyang nilikha pangunahin sa dikta ng IMF at WB. Kung interesado ang IMF at WB na maging hayagang padrino ng globalisasyon, ang tanong ay kung bunsod ito ng interes sa pag-unlad ng mga bansa, laluna ng mga mahihirap na bayan.

2. Sino ang nakikinabang sa globalisasyon?

Diumano ang landas ng progreso ng mga bansa at ng sangkatauhan ay ang liberalisasyon at globalisasyon ng mga ekonomiya. Muli bago natin tanggapin ang opinyong ito, tumigil muna tayo’t pag-isipang mabuti ang bagay na ito.

Sino ba ang mabebenepisyuhan ng malayang paggalaw ng mga kalakal at kapital sa ekonomiya ng mga bansa? Ang kagyat at tuwirang makikinabang ay ang mayroong mga kalakal na ibebenta at kapital na ipupuhunan.

At sino naman itong mayroong mga kalakal na maibebenta at kapital na maipupuhunan sa iba’t ibang bansa? Walang iba kundi ang malalaking kompanyang tinatawag na mga korporasyong transnasyunal o transnational corporation (TNC).

Umaabot sa 2/3 ng pangangalakal at pamumuhunan sa daigdig ay kontrolado ng mga TNC. Ibig sabihin, dalawa sa bawat tatlong dolyar na halaga ng kalakal o kapital na naglipana sa mundo ay pag-aari ng TNC.

Sa 100 pinakamalalaking “ekonomiya” sa daigdig, 49 lang ang mga bansa habang ang natitirang 51 ay mga TNC. Ang Philip Morris ay isang TNC na may operasyon sa 170 bansa at mas malaki pa sa ekonomiya ng New Zealand. Ang Mitsubishi ay mas malaki pa sa Indonesia. Ang Ford ay mas malaki pa sa South Africa.

Ang benta ng pinakamalaking 200 TNCs ay 28% ng ekonomikong aktibidad sa daigdig. Ang kabuuang benta nila ay katumbas na ng ekonomiya ng 182 bansa—sa madaling salita, ang buong daigdig pwera ang siyam na pinakamauunlad na bayan.

Ganito katindi ang kapangyarihan ng mga TNC. Walang dudang sila ang pwersang nakikinabang sa globalisasyon. Ang globalisadong mga korporasyong ito ang nagsusulsol at nagmomotor sa pagtatatag ng globalisadong ekonomiya.

Ano ba ang mga TNC? Sila ang kompanyang ang operasyon at aktibidad ay sumasaklaw sa maraming bansa. Ang TNC ay ang mother company na nakahimpil sa baseng bayan at nagmamay-ari o kumukontrol ng mga subsidiary sa iba’t ibang bansa. Nitong 1997, mayroong 53,000 TNC na may 450,000 affiliates. Ang sampung pinakamalaking TNC sang-ayon sa pag-aari sa ibang bansa ay ang General Electric, Royal Dutch Shell, Ford, Exxon, General Motors, IBM, Toyota, Volkswagen, Mitsubishi at Mobil. Ang kalakahan ng mga TNC ay nabase lang sa iilang mauunlad na bayan—US, Japan, Germany, France at Britain.

Ang Royal Dutch Shell ay pagmamay-ari ng mga Olandes at British. Ito ang mother company ng Shell Phils. Nasa 69% ng ari-arian ng Shell ay pamumuhunan sa ibang bayan. Sa 117,000 na empleyado ng Shell, 85,000 ang nagtatrabaho labas sa Netherlands at Britain. Ang ilang malalaking TNC na nasa Pilipinas ay ang Nestle na may 203,000 na manggagawa sa ibang bansa, ang Philips, 200,000, at ang Asea Brown Boveri, 193,000.

Noon pa mang dekada 1970 sinimulan na ng mga TNC ang internasyunalisasyon ng produksyon sa pamamagitan ng relokasyon ng manupaktura sa mga export processing zone sa atrasadong mga bansa. Ang mga kompanyang gaya ng Ford, Nike at Mattel ay naglipat ng labor-intensive na bahagi ng kanilang linya ng produksyon sa bansang mas mababa ang pasahod. Ang ganitong relokasyon ng porsyon ng produksyon ay nagtuluy-tuloy hanggang umabot sa internasyunalisadong assembly line sa ngayon.

Hindi mahirap maunawaang ang malalaking kapitalistang dayuhan na kinakatawan ng mga TNC ang makikinabang sa globalisasyon. Kaya naman ang mauunlad na mga bayang gaya ng US kung saan nakahimpil ang mga TNC ang pinakamasugid magtulak ng globalisasyon at pinakamakulit mambraso sa liberalisasyon.

3. Bakit anti-mamamayan at anti-manggagawa ang globalisasyon?

Sa harap ng katotohanang nakadisenyo sa interes ng dayuhang mga kapitalista ang liberalisasyon, bakit iginigiit pa rin ng ating gobyerno na ang globalisasyon ang landas sa pag-unlad at paraan sa pag-ahon sa kahirapan ng mga bansang gaya ng Pilipinas?

Ang ikinakatwiran nila’y ang pagpapasok ng dayuhang mga imbestor ay dagdag na negosyong magpapasigla sa ekonomiya at lilikha ng dagdag na trabaho. Ganito nauuwi ang lohika ng gobyerno—dagdag na negosyo at dagdag na trabaho ang iluluwal ng globalisasyon.

Gaano ngayon katotoo ang pahayag at pangakong ito? Unahin natin ang sinasabing dagdag na negosyo na magpapasigla ng ekonomiya.

Ang pinakasimpleng panukat ng pagsigla ng ekonomiya ay ang tinatawag na GDP. Ang GDP ang kwenta ng kabuuang halaga ng mga produkto at serbisyo na nalilikha sa bansa. Kung gayon, sukat ito ng likhang yaman na maaring paghatian ng bayan. Ipinagmamayabang ni Ramos na sa kanyang termino lumaki ng 5% ang GDP, patunay ng matipunong pag-unlad ng ekonomiya sa tulak ng globalisasyon.

Sumigla nga ang negosyo pero umunlad ba ang kabuhayan ng masa? Mula 1994 hanggang 1997, ang parte sa pambansang yaman na nakuha ng pinakamayamang 10% ay lumaki ng 4.2%. Samantalang kumonti ang napunta sa lahat ng iba pang Pilipino—mula sa panggitnang uri hanggang sa masang maralita. Mula 1988 hanggang 1997, positibo ang ang netong paglaki ng GDP. Pero ang parte sa pambansang yaman ng pinakamahirap na 30% ng populasyon ay lumiit mula 9.3% noong 1988 tungong 7.8% nitong 1997. Ang bahagi naman ng pinakamayamang 10% ng mga Pilipino ay lumaki mula 35.8% tungong 39.7%. Ibig sabihin, sa kabila ng pagsigla ng ekonomiya—o mismong bunga nito—lalo lang yumaman ang mayayaman at naghirap ang mahihirap! Hindi porke’t gumanda ang negosyo ay gumaganda ang buhay ng masa. Katunayan lalo lang lumalawak ang agwat sa pagitan ng mayayaman at mahihirap.

Dapat ding mabanggit na ang ipinagmamalaking pang-ekonomiyang pag-unlad na likha ng globalisasyon ay nauwi sa krisis noong 1997. Isa itong krisis na nagpapatunay ng peligro ng globalisasyon. Nagsimula ito sa Thailand dahil sa sarili nitong mga problema pero kumalat at pineste ang karatig na mga bayan gaya ng Malaysia, Indonesia, Korea at maging Pilipinas. Sapagkat kawing-kawing ang mga ekonomiyang ito at liberalisado ang mga kalakalan at pamumuhunan, hawa-hawa ang nangyari. Nang sumiklab ang krisis ng globalisasyon, ang masa pa rin ang mas pininsala. Sa panahon ng globalisasyon, ang masa ang una sa sakripisyo pero huli sa benepisyo!

Hindi lang sa Pilipinas kundi sa ibang bansa at sa buong daigdig makikita ang pag-unlad ng ekonomiya kasabay ng ibayong pagdarahop ng nakararami at pagyaman ng iilan. Ang GDP ng buong mundo ay lumaki ng siyam na beses nitong huling 50 taon. Kung pantay-pantay na paghahatian ito, dapat ay lumaki ang kinikita ng bawat tao ng tatlong ulit. Subalit dahil hindi pantay ang hatian ng yaman, hanggang ngayon 1.3 bilyon ang nagdidildil sa kitang mas mababa sa isang dolyar bawat araw. Kasingdami rin ang walang malinis na tubig na mainom. Humigit-kumulang naman 840 milyon ang malnourished. Isa sa bawat pitong bata ang wala sa paaralan. Samantala ang pag-aari ng pinakamayamang 200 tao ay lumobo mula $440 bilyon tungong $1 trilyon sa loob lang ng apat na taon mula 1994 hanggang 1998!

Ang agwat sa pagitan ng 20% pinakamayayamang bansa at 20% pinakamahihirap na mga bayan ay lumawak mula 30:1 noong 1960 tungong 60:1 nitong 1990 at 74:1 sa 1995. Kahit sa mauunlad na mga bansa, ang pinakamayamang 20% ng populasyon ang nakikinabang sa 82% ng sumisiglang kalakalan at 68% ng sumisigabong pamumuhunan. Samantala ang pinakamahirap na 20% ay nagtatyaga sa kakarampot na 1% ng benepisyong dulot ng liberalisasyon.

Pero hindi ba maaring ikatwirang mas mabuti nang may trabaho kaysa wala? Hindi na baleng yumayaman ang mayayaman, basta’t may disenteng hanapbuhay at sapat na kinikita ang masa. Pero tinatamasa ba ng mga manggagawa ang matinong hanapbuhay at disenteng pasahod sa panahon ng globalisasyon?

Kung susuriin ang mga datos, tatambad ang problema ng kawalang hanapbuhay, inseguridad ng trabaho at kasalatan ng sahod at benepisyo. Iisang konklusyon ang ating mararating—maka-kapitalista at anti-manggagawa ang globalisasyon. Patunayan natin ang puntong ito.

4. Gaano kagrabe ang salot ng kawalang trabaho?

Anong epekto ng globalisasyon sa kantidad ng empleyo sa ating bansa? Mula 1993 hanggang 1998, ang unemployment rate ay halos di nagbago sa humigit-kumulang 9% at ang underemployment rate ay halos di rin gumalaw sa 26%.

Totoong may bagong mga trabahong nalilikha ang pagpasok ng dayuhang kapital at pagsigla ng ekonomiya. Ang problema ay sumasapat lang ito para punuan ang pangangailangan sa hanapbuhay ng bagong mga pasok sa pwersang paggawa. Kaya’t walang inililiit ang kabuuang tantos ng kawalang trabaho.

Ang dagdag pang problema ay sa globalisasyon at liberalisasyon, hindi lang pumapasok ang dayuhang kapital kundi maging ang dayuhang kalakal. Kung ang dayuhang kapital ay nagdaragdag sa bilang ng trabaho, ang dayuhang kalakal naman ay nagbabawas sa dami ng hanapbuhay sa isang bansa.

Ang pagbaha ng murang dayuhang mga produkto ay kumukumpitensya sa lokal na mga kalakal. Alinman sa dalawang bagay ang mangyayari. Hindi makasabay sa kompetisyon ang lokal na industriya at magsasara ang lokal na mga empresa dahil nalulugi. O kaya ito’y makikipagpaligsahan sa dayuhang produkto sa pamamagitan ng pagpapaunlad ng teknolohiya na mauuwi sa pagbabawas ng trabaho. Alinman ang maganap, parehong ang resulta nito ay paglala ng kawalang trabaho.

Mabuti kung may naghihintay na mga trabaho sa mga natatanggal. Subalit malinaw na kahit masigla ang ekonomiya, hindi sumasapat ang bagong mga trabahong nalilikha para bigyan ng hanapbuhay ang lahat ng nangangailangan—ang mga kabataang bagong pasok sa pwersang paggawa, ang dating walang mga trabaho at bagong mga natanggal sa pinapasukan.

Kitang-kita ang suliraning hatid ng globalisasyon at liberalisasyon sa industriya ng bakal sa bansa. Kaliwa’t kanan ang sarahan ng mga pabrika ng bakal bunga ng kompetisyon ng mas murang bakal mula sa labas ng bansa. Noong 1998, ayon sa isang ulat, may 60 mga planta ng bakal sa bansa. Nitong 1999, 45 pagawaan na lang ang natitira. May mga tumatayang sa katapusan ng taon, ay baka nasa 15 na lang ang maiiwang bukas. Libu-libo ang mga manggagawang nawalan na at mawawalan pa ng trabaho sa industriyang ito.

Pinakasikat na kaso ang pagsasara ng National Steel sa Iligan na libong manggagawa ang tinamaan. Kung ang pinakamalaking steel plant sa Asya ay nagsara, mas maraming maliliit ang hindi na napapansin ang pagsasara, gaya ng Marsian Steel sa Pasig na may 100 manggagawa.

Sa Centro Steel sa Valenzuela, katatapos pa lang magpirmahan ng CBA nang magsara. Diumano’y malulugi ang kompanya dahil mataas masyado ang sahod. Ang kondisyon ng kapitalista sa muling pagbubukas at rehiring ng mga empleyado ay kung papayag silang bumalik nang mas mababa ang sahod at benepisyo. Nagbawas naman ng 200 manggagawa sa Tower Steel dahil nagpalit ng makina. Mula sa 350 na pwersang paggawa, mayroon na lang 150 nagtatrabaho. Ang makabagong mga makina na kayang patakbuhin ng isang tao ay mas malaki pa ang produksyon kaysa sa apat na lumang makina na pinaandar ng tatlong manggagawa.

Ibayo pang dilubyo ang lilikhain kapag nag-full production ang modernong planta ng Bacnotan Steel. Sa Bacnotan, kayang lumikha ang 13 manggagawa ng 70,000 tonelada ng bakal. Talong-talo nito ang mga gaya ng Centro Steel o sister company nitong Myers Steel na umaabot lang sa 26,000 tonelada.

Hindi lang ang industriya ng bakal ang namimiligro. Nauna nang bumagsak ang industriya ng sapatos at textile sa bansa. Maaring sabihing ang buong manufacturing ng bansa ay nasasapanganib na gumuho bunga ng maigting na kompetisyong pinasisiklab ng globalisasyon.

Posibleng ang pinakamalalang retrenchment nitong huling mga taon ay ang 5,000 empleyadong tinanggal sa PAL. Ito’y bunga hindi lang ng kabuktutan ni Lucio Tan kundi ng kaigtingan ng pandaigdigang kompetisyon sa airline industry. Ngayong taon, balak ng Victorias Milling sa Negros ang retrenchment ng 1,000 manggagawa o halos kalahati ng kabuuang bilang ng trabahador. Nitong Enero nagbawas ang FF Cruz ng 50% ng mga manggagawa kaya’t mula sa dating 700 ay 300 na lang ang naiwan. Ang UEAMI sa Caloocan na supplier ng mga radiator sa mga assembly plant ng kotse sa bansa ay malinaw na biktima ng globalisasyon. Mula sa dating 800 pwersang paggawa, unti-unti itong nabawasan hanggang 250 kasabay ng pagtumal ng negosyo ng auto industry. Sa Colgate-Palmolive, ang idinadaing ng mga manggagawa ay ang kompetisyong hatid ng globalisasyon at di pa gaano ang sweldo. Mataas nga ang kanilang sweldo pero grabe naman ang downsizing dahil mas gawa na sa ibang bansa ang yaring produktong ibinebenta ng kanilang kompanya sa Pilipinas.

Hindi lang sa Pilipinas kundi sa buong mundo, tumitindi ang suliranin ng kawalang trabaho. Lumalala ang salot ng kawalang trabaho sa panahong ito ng globalisasyon.

Sang-ayon sa pinakahuling ulat ng ILO, ang bilang ng mga unemployed at underemployed sa mundo ay ang pinakarami sa kasaysayan. At milyon pa ang madaragdag bago matapos ang taon. Tinataya ng ILO na nasa isang bilyon ang unemployed o underemployed sa buong mundo. Nasa 150 milyon ang tuwirang walang trabaho habang 750 hanggang 900 milyon ang underemloyed.

Ang kakatwa, samantalang isang bilyong adult worker ang walang trabaho, mayroon namang 250 milyong child workers sa daigdig! Ganito kalupit ang globalisasyon.

Sa mauunlad na mga bansa sa Europa, ang kawalang trabaho ang numero unong problema ng kanilang mga lipunan. Umaabot sa 10-11% ng populasyon ang walang trabaho. Sa Japan kung saan matagal na panahong may full employment, paparami nang paparami ngayon ang nawawalan ng trabaho. Nakaamba pa ang tuluyang pagwasak ng kinagawiang lifetime employment dahil sa patuloy na resesyon at balak na pagrereistruktura ng mga kompanya.

Sa US, walang puknat ang downsizing sa kabila ng natatanging kasaganahan ng ekonomiya at kataasan ng tubo ng mga kompanya. Kaya’t matindi ang batikos sa imoralidad ng ganitong hakbangin ng mga kapitalistang Amerikano. Sanhi ang dowansizing ng awtomasyon ng produksyon at relokasyon ng manupaktura sa atrasadong mga bansa kung saan mababa ang pasahod.

Maaring ipagmalaki ng US na ang 4% na tantos ng kawalang trabaho ay maliit kumpara sa nakaraan. At totoong karamihan ng mga natatanggal sa trabaho ay nakakakuha ng panibagong hanapbuhay. Pero mas malimit, mas mababa na ang sahod at benepisyo kaysa nakaraan. Ang usapin ay hindi na ang kantidad kundi ang kalidad ng trabaho. Ang pangkaraniwang trabaho ngayon sa Amerika ay mababa ang pasahod, mahaba ang oras at walang seguridad.

5. Gaano kalawak ang salot ng kontraktwalisasyon at kaswalisasyon?

Ang kontraktwalisasyon at kaswalisasyon ng trabaho ay mistulang epidemya ang pagkalat sa panahon ng globalisasyon. Tinatawag ito ng mga kapitalista na “pleksibilisasyon” ng paggawa. Diumano’y ito ang mas episyenteng sistema sapagkat nagdaragdag lang ng mga manggagawang kontraktwal o kaswal sa panahong mas malaki ang produksyon.

Pero usong-uso na maging ang regular na mga trabaho ay ipinapasa sa mga kaswal o kontraktwal. Sangkaterbang manggagawa ang ilang taon nang nagtatrabaho sa isang kompanya pero nananatiling kaswal o kontraktwal. Anuman ang ikatwiran ng mga kapitalista, mas madaling intindihin na ito’y garapal na pagtitipid sa gastos sa produksyon. Ang mga trabahong hindi regular ang turing ay mas madaling baratin sa sahod at benepisyo at takutin ng kawalang trabaho.

Ang pinakasikat sigurong kaso ng kontraktwalisasyon at kaswalisasyon ay ang SM. Maliit na bahagi na lang ng pwersang paggawa ng higanteng kompanyang ito ang regular ang kategorya. Sa department stores, sa halip na salesladies na regular na empleyado ng kompanya, makikita ang sari-saring promo girls na tauhan ng iba’t ibang placement agencies.

Kahit sa manupaktura, laganap rin ang kontraktwalisasyon at kaswalisasyon. Isang matingkad na halimbawa ang Cosmos. Sinisimulan ngayon ni Concepcion na ipasub-contract ang buong proseso ng produksyon sa ibang kompanya at inaanunsyo pa niya sa publiko ang kanyang gimik na mas matipid at mas malaki ang kanyang kita. Sa Shell, ang buong accounting department ay nabuwag matapos i-subcon ang trabaho sa isang accounting firm. Sa industriya ng garments, talamak ang pagsa-subcon ng trabaho sa mga sweatshop na kadalasang pinatatakbo ng mga bisor ng kompanya. Nauuso na muli ang mga homeworker nang sinaunang panahon na ang produksyon ay subcon ng malalaking kompanya. Kahit sa agrikultura, nauuso ang contract growing na walang iba kundi kontraktwalisasyon ng trabaho sa pagsasaka.

Sa pangkaraniwang kompanya ngayon, maliit na bahagi na lang ng pwersang paggawa ang regular ang turing habang binubuo ang mas malaking parte ng mga kontraktwal o kaswal. Sa Cris Garments sa Las Pinas, humigit-kumulang 200 lang ang mga regular sa 1,200 na pwersang paggawa. Sa Solid Development Corp., isang spinning mill sa Bulacan, mga 500 ang regular at 600 ang mga kaswal o agency worker. Sa Alcos-Global sa QC na pagawaan ng plastic, 100 lang sa lagpas 200 manggagawa ang regular. Ang natitira ay mga kontraktwal mula sa agency na anim buwan lang ang itinatagal sa kompanya.

Sinasalanta rin ang mga manggagawa sa ibang bansa, kahit sa manuunlad na mga bayan, ng kontraktwalisasyon. Sa Britanya, lumobo ang bilang ng part-time workers mula sa 16% noong 1973 sa 24% nitong 1994. Tinatayang aabot pa ito ng 33% o isa sa bawat tatlong manggagawa pagdating ng 2010. Inaasahang ang kalakhan ng mga trabaho, laluna sa sektor ng serbisyo, sa darating na panahon ay part-time dahil sa nauusong “pleksibilisasyon.” Sa Pransya, umaabot na sa 18% ang part-time workers, doble ang bilang kumpara noong 15 taon na ang nakakaraan. Sa Germany naman, 10% ang part-time workers noong 1973 samantalang 15% na nitong 1993. Sa Japan, sa kabila ng lifetime employment ng isang seksyon ng pwersang paggawa, may papalaking bahagi ang hindi tiyak ang trabaho. Nasa 14% lang ito noong 1973 pero umaabot na ito sa 21% nitong 1994. Sa Latin Amerika, 85 sa bawat 100 bagong trabaho ay impormal at iregular ang katangian.

Sa Estados Unidos naman ang pinakamalaking pribadong employer ay isang placement agency. Ang tawag sa mga kontraktwal sa kanila ay “temps” o temporary workers. Naiiba ang pangalan subalit kahalintulad rin ang kondisyon sa kontraktwal na Pilipino.

6. Gaano kalala ang salot ng mababang pasahod at benepisyo?

Dati nang mura ang lakas-paggawa sa atrasadong mga bansang gaya ng Pilipinas kumpara sa abanteng mga bayan gaya ng Amerika. Ang kaibhan lang sa panahon ng globalisasyon ay lubusan pang binabarat ang paggawa sa atrasadong mga bansa habang bumabagsak ang halaga ng sahod sa industriyalisadong mga bansa.

Sa Pilipinas, mababa na nga minimum na sahod at hindi sumasapat para ipambuhay ng pamilya, ni hindi pa ito sinusunod. Hindi naman hinuhuli at pinaparusahan ang mga lumalabag sa batas sa pasahod. At mismong ang mga wage order—sa tulak ng globalisasyon—ay niluluwagan para mabigyan ng eksempsyon ang mga kapitalista. Maliit man o malaking kapitalista ay kinukunsinti ng patakaran ng murang paggawa sa panahong ito ng globalisasyon.

Ang pambabarat sa sahod at benepisyo ang puno’t dulo ng kaliwa’t kanan na mga deadlock sa CBA sa kasalukuyan. Hindi bago ang magdeadlock sa negosasyon. Ang bago at siyang nauuso ay ang igiit at ipilit ng mga management ang CBA moratorium. Kung di papayag ang mga manggagawa, maghahamon ng sarahan at ibablackmail ang unyon ng kawalang trabaho. Ang simpleng katwiran ng mga kapitalista sa ganitong pambabraso ay inuobliga raw sila ng maigting na kompetisyon na tipirin ang gastos sa produksyon at baratin ang lakas-paggawa.

Sa Warren Manufacturing na gumagawa ng mga underwear, piso bawat taon ang nais ibigay ng manedsment. Matapos magdeadlock at magwelga ang mga manggagawa, isinara ang kompanya. Sa halip na 15 days per year of service na separation pay na isinasaad ng batas, tumatawad ang kapitalista dahil hindi daw kakayanin. Sa Karayom, isang malaking pagawaan ng garments na may 800 manggagawa, pumustura na ayaw makipagnegosasyon ng CBA ang dayuhang kapitalista dahil wala daw pera. Sa Duty Free, deadlock sa CBA dahil ayaw makipag-usap ng manedsment sa economic provisions.

Sa American Wire and Cable, moratoryum ang CBA at lump sum kaysa umento sa sahod ang nakuha ng unyon. Ganoon din sa Republic Asahi Glass, na kahit isang monopolyo dahil nag-iisang gumagawa ng plate glass sa bansa ay naiipit ng pagpasok ng murang angkat na salamin.

Sa US, kung saan pinakaabante ang proseso ng globalisasyon at tradisyunal na mataas ang sweldo, markado ang ibinagsak ng sahod ng mga manggagawa. Matapos ang 40 taon ng paglaki, ang pangkaraniwang kita ng pamilyang Amerikano ay lumiit ng 1% bawat taon mula 1989 hanggang 1994. Ang minimum na sahod ay ipinako sa $3.35 sa halos buong dekada ng 1980. Ang tunay na halaga ng minimum na sahod noong 1996 ay 70% na lang ng 1968. Ito na ang pinakamababa sa kasaysayan ng US. Sapagkat maliit ang minimum na sahod, naglalagare sa dalawa o tatlong trabaho ang mga unskilled na manggagawang Amerikano upang kumita ng sapat. Ang agwat sa pagitan ng sweldo ng isang Amerikanong CEO o chief executive officer at isang pangkaraniwang manggagawa ay lumalaki nang lumalaki. Noong 1982 ito ay 143:1, o $143 ang kinikita ng isang CEO sa bawat $1 ng isang manggagawa. Nitong 1995, umabot na ito sa 185:1!

Umaabot ng 18% o halos isa sa limang fulltime worker ang kumikita ng mas mababa sa poverty line para sa apat-kataong pamilya sa US. Sa Europe, 10% o isa sa sampung pamilya na may isang myembrong nagtatrabaho ang kumikita ng mas mababa kaysa poverty line. Kahit sa mauunlad na mga bayan, ang minimum wage ay kulang sa living wage batay sa inabot nilang pag-unlad.

Sa Italya, ang scala mobile o wage indexation ay binuwag noong 1992. Mula noon ang minimum na sahod ay itinatakda sa pamamagitan ng kanya-kanyang CBA. Winakasan naman sa Britanya noong 1993 ang mga wage council na nagtatakda ng minimum sa sweldo. Sa ngayon, kada planta na ang pagpipirmi ng minimum na sahod.

Sa Estados Unidos at Pransya, kung saan mayroon pang itinatakda ang batas na minimum na sahod, may hiwalay na mas mababang minimum na pasweldo para sa mga kabataang manggagawa.

Ang pinakatalamak sa pambabarat ng sahod at pinakamalinaw na patunay ng pananalanta ng globalisasyon ay ang mga subcontractor ng pinakamalalaking TNC sa mga atrasadong bansa. Ang mga manggagawa sa mga subcon ng Nike sa Silangang Asya ay nagtatrabaho ng mga 60 oras kada linggo sa sweldong $2.20 (o P88 sa palitang P40: $1) bawat araw. Ang mga subcon ng Disney sa Haiti na gumagawa ng Mickey Mouse at Pocahontas na pajamas ay pinapasahod lang ng 28 cents por ora (o P89 sa walong oras). Ang umaani ng kape para sa sikat na restorang Starbucks ay pinasuswelduhan ng mas mababa sa $2.50 (o P100) na minimum sa Guatemala. Sa ganito kabarat na pasahod, hindi mahirap isipin kung gaano ang tinatabong tubo ng mga TNC sa pawis ng mga manggagawa ng daigdig. Mula nang maitatag ang NAFTA, paborito ng mga kompanyang Amerikano ang isara ang mga planta sa kanilang bansa at ilipat ang produksyon sa tinatawag na maquiladora o export-processing zone ng Mexico. Kumpara sa $5 kada ora na minimum na sahod sa Estados Unidos, tubong lugaw ang mga kapitalistang Amerikano sa 80 cents por ora na pasweldo sa Mexico.

7. Gaano katindi ang atake sa mga karapatang pang-unyon?

Hindi kalabisan ang sabihin na nagbabanta ang anihilasyon ng unyonismo sa panahon ng globalisasyon. Sa loob ng dalawang dekada na pagsulpot at pag-arangkada ng globalisasyon ay humina at umatras ang pag-uunyon sa maraming bansa, laluna sa mga balwarte ng kilusang manggagawa sa mauunlad na bansa. Nitong huling mga taon lang bumabawi at lumalakas ang unyonismo sa batayan mismo ng tumitinding opensiba ng kapital sa karapatan at kapakanan ng paggawa.

Ang mga problema ng kilusang unyon ay, sa isang banda, produkto ng mga pagbabagong dala ng globalisasyon sa karakter ng uring manggagawa. Ang matinding kawalan ng trabaho, ang “pleksibilisasyon” ng paggawa, ang pagliit ng sektor ng industriya at paglaki ng sektor ng serbisyo ay lubos na nagpapahirap sa pag-uunyon ng mga manggagawa. Totoong hindi ito mga absolutong balakid pero ngayon lang umaangkop ang kilusang unyon sa ganitong mga pagbabago.

Sa kabilang banda, ang mas komplikasyon ay ang mga pagbabagong hatid ng globalisasyon sa aktitud ng uring kapitalista. Matapos ang ikalawang digmaang pandaigdig, sa batayan ng lakas ng kilusang unyon at sa takot ng mga kapitalista sa rebolusyon ng manggagawa, nagkaroon ng kompromiso sa pagitan ng kapital at paggawa sa mauunlad na mga bansa. Bahagi ng kompromisong ito ang positibong pagtanggap sa pag-uunyon sa kalagayang konserbatibo naman ang mga lider unyonista. Ito ang nag-iba sa pagsulpot ng globalisasyon. Pusakal at garapal na kontra-unyon ang pananaw at pagkilos ng kapital sa panahon ng globalisasyon.

Sangkap mismo ng matagumpay na globalisasyon ang pilayin at durugin ang kilusang unyon ng mga manggagawa. Sadyang patakaran mismo ng mga gobyerno at uring kapitalista ang bawiin ang mga karapatan at kalayaan sa pag-uunyon ng mga manggagawa.

Katunayan bago pa mismo umandar at umarangkada ang liberalisasyon at globalisasyon ng mga ekonomiya, obligadong baliin na ang maagang pagtutol at paglaban ng uring manggagawa. Ganito ang naganap sa Britanya at US na mga pasimuno ng patakaran ng liberalisasyon, deregulasyon at pribatisasyon.

Sa ilalim ng pamumuno ni Thatcher sa Britanya, sinimulan ang pagsasapribado ng public utilities, ang pagbabawas sa pampublikong mga serbisyo at pagpapagaan sa pagbubuwis sa mayayaman. Tumanggi at nakibaka ang kilusang manggagawa sa ganitong mga pagbabago. Ang welga ng mga minero noong 1984-85 laban sa pagsasapribado ng mga minahan ang naging mapagpasyang labanan ng panahong iyon. Matapos marahas na supilin ni Thatcher ang welgang iyon—lagpas isang dosena ang napatay at 11,000 minero ang inaresto—nahawi ang pangunahing balakid sa lubusang liberalisasyon, deregulasyon at pribatisasyon ng ekonomiya.

Isinagasa ni Thatcher ang isang serye ng mga batas kontra sa pag-uunyon, ipinagbawal ang closed shop unionism at ipinataw ang mga restriksyon sa karapatang magwelga. Sa buong dekadang iyon lumiit ang bilang ng unyonisado mula 12 milyon tungong 8 milyon.

Sa Estados Unidos naman, ang welga ng PATCO, ang unyon ng mga air traffic controller, noong 1981 ang naging mapagpasyang pakikibaka. Sa pamumuno ni Reagan, dinahas ang welga at dinurog ang unyon. Matapos magapi ang PATCO, panunupil sa mga welgista at pag-iiskirol sa welga ang naging patakaran sa buong dekadang iyon. Mula noon ay tuluy-tuloy ang pag-atras ng kilusang unyon at pagkalagas ng mga kasaping unyonista. Nitong isang taon lang naampat ang dalawang dekadang pagliit ng bilang mga unyonisado sa Amerika.

Sa Pilipinas, mas makikita ang pag-atras ng kilusang unyon sa pagliit ng bilang ng mga unyong nakakapagtapos ng CBA. Hindi na lang baratan sa CBA ang pinoproblema ng mga unyon kundi ang obligahin ang manedsment na makipagnegosasyon sa CBA. Nitong 1998, sa nakaulat na 3.7 milyong manggagawang unyonisado, umaabot lang ng 500,000 ang saklaw ng 3,000 CBA.

Ang lagpas 6,000 unyon at 3 milyong manggagawa na walang CBA ay nakarating pa lang sa unang hakbang ng pag-uunyon—ang pagrerehistro ng kanilang samahan. Hindi pa sila umaabot sa ikalawang yugto—ang rekognisyon ng unyon at negosasyon ng kontrata. Walang ibang dahilan dito kundi ang pagtanggi ng kapital na kilalanin ang karapatang mag-unyon ng mga manggagawa at makipagnegosasyon. Pinadaraan sa butas ng karayom ang mga manggagawang nag-uunyon. Sa bawat hakbang, naghihintay ang mga patibong ng manedsment na kinukunsinti ng gobyerno.

Simula’t sapul naman ay kontra-unyon ang aktitud ng mga kapitalista sapagkat walang kompromiso sa pagitan ng kapital at paggawa sa Pilipinas nang gaya sa mga mauunlad na bansa. Sa panahong ito ng globalisasyon, lalo pang tumindi at umigting ang anti-unyong pananaw at pagkilos ng mga kapitalista.

Sinimulan ni Lucio Tan ang garapalang pagsususpindi ng CBA na inindurso ng Malacanang. Mula ito sa una niyang kondisyon na “strike moratorium”. Ang susunod na isasagawa ng mga kapitalista ay ang abolisyon ng batas sa minimum wage at batas sa 8-oras na araw ng paggawa. Alinman sa dalawang paraan maari nilang isagasa at isalaksak ito sa mga manggagawa—sa pag-amyenda ng Saligang Batas o pagbabago ng Batas Paggawa.

8. Bakit layon ng globalisasyon na wasakin ang proteksyon ng mga manggagawa?

Kung nais ng isang kapitalista sa panahong ito ng globalisasyon na makasabay at manaig sa kompetisyon, obligado pamurahin niya ang kanyang kalakal. Dito pumapasok ang obsesyon ng mga kapitalista sa pambabarat sa sahod at paghahanap ng murang lakas-paggawa.

Ang gastos sa lakas-paggawa ay bahagi ng gastos sa produksyon. Kasama rin sa gastos ng kapitalista ang makinarya at materyales. Subalit hindi naman maaring baratin ng isang kapitalista ang presyo ng makinarya at materyales. Sa pangkalahatan ito ay binibili niya sa tamang halaga mula sa iba ring kapitalista. Kaya’t kung nais magtipid sa gastusin ng isang kapitalista, nauuwi siya sa pagtitipid sa gastos sa paggawa. Totoong maaring makatipid ang isang kapitalista kung siya ay bibili ng mas mura kaysa mas mahal na makinarya at materyales pero tuwinang kakombina pa rin ang ganitong modernisasyon, awtomasyon o rasyunalisasyon ng pagpapamura ng gastos sa paggawa.

Pero kung tutuusin, kung ang pinakalayunin ng isang kapitalista ay mapamura ang produkto, ang pinakasimple niyang maaring gawin ay bawasan ang kanyang tubo. Kaysa pagsakripisyuhin ang manggagawa sa pagpapamura ng paggawa, maaring siya ang magsakripisyo sa pagpapaliit ng kanyang tubo.

Ang presyo ng kalakal ay binubuo ng gastos sa produksyon at tubo ng kapitalista. Kung nais niyang mapababa ang presyo dahil inoobliga ng kompetisyon, pwedeng ang tubo ang kanyang bawasan kaysa ang gastos sa produksyon at gastos sa paggawa.

Subalit sa pangkalahatan hindi ito ang ginagawa ng kapitalista. Kung tatanungin ang kapitalista kung bakit ang kanyang mga manggagawa at hindi siya ang magsasakripisyo, kung bakit papamurahin ang paggawa kaysa paliliitin ang tubo, tuwiran ang kanyang isasagot. Ang isang kapitalista ay nagnenegosyo para tumubo hindi para magserbisyo. Hindi maaring sa paghahabol sa mas murang presyo ay iiwan niya ang tubo.

Ang kapital ay ipinupuhunan para tumubo. At batas ng kapital ang paghahabol hindi lang sa tubo kundi sa ibayong tubo, ang akumulasyon ng kapital, dahil idinidikta ito ng kapitalistang kompetisyon.

Ang paghahabol sa mas murang paggawa sa globalisadong ekonomiya samakatwid ay hindi basta paghahangad sa mas mababang presyo kundi higit sa lahat ito ay paghahayok sa mas malaking tubo. Tinatabingan ng maigting na kompetisyon sa presyo ang katotohanan ng matinding kompetisyon sa tubo.

Narito ang tunay na kahulugan ng mas murang paggawa. Nangangahulugan ito hindi pa ng mababang presyo kundi ng malaking tubo. Ito ay sapagkat wala namang ibang pinagmumulan ang tubo kundi ang paggawa.

Ang tubo ay hindi tumatagas mula sa makinarya. Hindi ito napapiga mula sa materyales. Lalong hindi nag-aanak ng tubo ang salaping kapital kung ito ay iiwang nakatiwangwang. Upang tumubo ito ay kailangang ibili ng makinarya at materyales, ipang-upa ng lakas-paggawa at sa gayon paandarin ang produksyon. Sa proseso ng produksyon naisasalin lang ang halaga ng makinarya at materyales sa yaring kalakal. Subalit lumilikha ang lakas-paggawa ng labis sa sarili nitong halaga. Nililikha ng manggagawa ang sarili nitong halaga na walang iba kundi ang sahod na presyo ng isang araw na trabaho. Pero sa isang araw na paggawa lumilikha ang manggagawa ng halagang lagpas sa kakarampot niyang sahod at ito ang tubo ng kapitalista. Ang tubo ay halagang likha ng manggagawa subalit hindi niya nabubulsa. Samakatwid ito ay paggawang hindi binayaran.

Kung mapapamura ng kapital ang halaga ng paggawa, nangangahulugan itong mapapalaki niya ang tubo. Ganito ang magkakontrang relasyon ng sahod at tubo na kapwa lang supling ng paggawa.

Ang pandaigdigang kompetisyong pinasisiklab ng globalisasyon ay walang iba kundi pandaigdigang paligsahan sa ibayong tubo. Hindi binabago at sa halip sinasagad ng globalisasyon ang mapagsamantalang esensya ng kapitalismo.

9. Bakit layon ng globalisasyon na baklasin ang proteksyon ng ekonomiya ng mga bansa?

Sinasangkalan ng mga tagapagtanggol ng globalisasyon ang konsepto ng “malayang kompetisyon” at “episyenteng produksyon” upang bigyang katwiran ang pagbaklas sa proteksyon ng pambansang mga ekonomiya.

Pinoprotektahan ng mga bansa ang kanilang ekonomiya laban sa kompetisyon ng mga karibal sa layuning kalingain ang sariling industriya hanggang sa ito ay magkaroon ng lakas na makipagpaligsahan. Binabatikos ng mga tagapagsalita ng globalisasyon ang lohikang ito. Anila’y ang proteksyunismong pang-ekonomiya ay pagbebeybi at pagkukunsinti sa di-episyenteng mga industriya. Kung ang pambansang mga industriya ay magtatagumpay, lalakas lang sila sa init ng laban nang hindi sumasandig sa mga proteksyon. Kung hahayaan lang na gumana ang batas ng pamilihan, kung paaalagwahin lang ang “malayang kompetisyon,” natural na mananaig ang episyente at magagapi ang di-episyente sa kapakinabangan ng mga konsumer na makakabili ng murang mga kalakal.

Kung susunsunin ang argumentong ito, ang susi ay ang konsepto ng “malayang kompetisyon.” Ang kontra-punto ay ito: iiral nga ba ang malayang kompetisyon kung tatanggalin ang mga proteksyon sa ekonomiya? Maituturing bang malayang kompetisyon kung papagsabungin ang pipitsuging mga kompanyang lokal at higanteng mga korporasyong dayuhan?

Isang kababalaghan na magkakaroon ng “malayang kompetisyon” kung hindi naman pantay ang lakas ng nagtutunggaling kapital, laluna’t kung monopolyo ang isang panig. Ito mismo ang resulta ng liberalisasyon ng kalakalan at pamumuhunan sa kalagayang naghahari ang mga TNC.

Ang mga TNC ay walang iba kundi monopolyo kapital. Kinakatawan ng mga TNC ang mismong kabaliktaran ng “malayang kompetisyon.” Patunayan natin ang monopolyong esensya ng mga TNC sa pamamagitan ng datos.

Paano na lang magkakaroon ng “malayang pamilihan” kung kopo ng mga TNC ang 2/3 ng pandaigdigang kalakalan at pamumuhunan? Nasa 1/3 ng palitan ng kalakal at kapital sa mundo ay sa pagitan ng isang TNC at mga affiliates nito. Kalokohang tawagin “malayang kalakalan” ang pagbebenta ng krudo ng Royal Dutch Shell sa sariling subsidiaries nito. Ang isa pang 1/3 ng palitan ng kalakal at kapital ay sa pagitan ng magkakaibang mga TNC, samakatwid sa pagitan ng mga kapwa monopolyo. Absurdong ituring na “malayang pamumuhunan” ang pagsasanib ng mga dambuhalang AOL at Time-Warner sa Amerika. Ang natitirang 1/3 ng pandaigdigang kalakalan at pamumuhunan na hindi kinasasangkutan ng mga TNC ang maari na lang pumasa sa pamantayan ng “malayang kompetisyon” at “malayang pamilihan.”

Ang 300 pinakamalalaking TNC ang umaangkin sa 25% ng kabuuang produktibong ari-arian sa daigdig. Sa pharmaceutical industry, ang 7 kompanya na lagpas $10 bilyon ang benta ay kumokopo ng 25% ng buong pamilihan ng gamot. Ang top 23 electronics TNCs ang kumukopo sa 80% ng benta sa mundo. Ang top 5 nito ang sumasakop sa lagpas kalahati ng pamilihan ng electronics products. Ang top 5 auto companies ang humahamig ng 60% ng benta ng kotse. Ang top 5 na TNC sa buong daigdig ang umaangkin sa sangkatlo ng benta sa mga industriya ng airlines, aerospace, steel, oil, computers, chemicals at pharmaceuticals.

Ganito ang antas ng monopolisasyon ng pamilihan sa daigdig. Pero may mga naglalakas ng loob pa ring mangarap ng “malayang pamilihan” at “malayang kompetisyon”!

Nasa 70% ng technology at product patents ay pag-aari ng mga TNC. Ibig sabihin solo ng mga TNC ang paggamit ng ganitong mga teknolohiya at paggawa ng ganitong mga produkto sa loob ng kung ilang taon. Hindi kataka-taka na double-digit ang paglaki ng tinatanggap na royalty payments at license fees ng mga TNC para sa paggamit ng iba sa mga patent na ito.

Kapansin-pansin ang tendensya sa ibayong monopolisasyon sa panahon ng globalisasyon sa anyo ng tinatawag na “mergers and acquisitions” o M&A. Tinutukoy nito ang pagsasanib o paglalamon ng isang TNC ng isa pang TNC. Ibig sabihin, pagsasama ito ng dalawang monopolyo sa isang mas makapangyarihang monopolyo. Sang-ayon sa UNCTAD, paparami ang nagaganap na mga M&A. Noong 1997, 58 M&A na nagkakahalaga ng $1 bilyon pataas ang nakumpleto. Ang pinakamalalaking M&A ay konsentrado sa sektor ng banking and insurance, chemical and pharmaceutical, telecommunications at media.

Ang kalakhan ng dayuhang pamumuhunan na pumapasok sa mga bansa ay hindi pa inilalagak sa pagtatayo ng bagong mga planta kundi ipinambibili ng mga kompanya. Umaabot ng 90% ng kapital mula sa Amerika ang para sa M&A kaysa bagong pamumuhunan. Sa pangkalahatan, ang mga M&A ay 58% ng kabuuang dayuhang pamumuhunan noong 1997 kumpara sa humigit-kumulang 50% noong lang 1996. Bunga ng mga M&A, tinataya ng UNCTAD na liliit ang bilang ng mga mayor na automobile companies mula sa 15 noong 1997 sa 5 hanggang 10 pagdating ng 2010.

Matagal nang lumipas ang yugto ng malayang kompetisyon ng mga kapital. Ganito noong maagang yugto ng kapitalismo, noong humigit-kumulang magkakasing-lakas at magkakasing-laki pa ang mga kapitalista. Subalit ang mismong kompetisyon—sa pamamagitan ng pananaig ng ilan at pagkalugi ng marami—ang nagluwal ng monopolyo. Pagpasok ng ika-20 siglo, nangibabaw na ang mga monopolyo sa bawat pambansang ekonomiya. Sa pagsakop ng mga monopolyong ito sa ekonomiya ng ibang bayan, isinilang ang imperyalismo. Ang globalisasyon na walang iba kundi modernong imperyalismo ay pagpapatuloy ng kasaysayang ito. Ang globalisasyon ay rekolonisasyon ng atrasadong mga bayan ng abanteng mga bansa sa pamamagitan ng dominasyon ng mga TNC sa mga lokal na ekonomiya.

10. Paano lalabanan ng mga manggagawa ang globalisasyon?

Sa globalisadong opensiba ng uring kapitalista, pinaaatras ang uring manggagawa ng kung ilang siglo sa panahong wala ni anumang proteksyon ang paggawa sa pang-aabuso ng kapital. Binabawi ang mga karapatan at ganansyang naipagtagumpay ng mga manggagawa sa magiting na pakikipaglabang daantaon na ang nakakalipas. Kung magtatagumpay ang globalisasyon, darating ang panahong walang unyon, walang seguridad ng trabaho, walang minimum na sahod, walang limitasyon ang araw ng paggawa at walang mga benepisyo.

Subalit magaganap lang ito kung hindi lalaban—at lalaban bilang uri—ang mga manggagawa. Sa tindi at igting ng perwisyo at sakripisyong dinaranas ng uring manggagawa sa globalisasyon, napupukaw sa pagtutol at paglaban ang masang manggagawa. Pumuputok ang mga welga at protesta ng manggagawa. Sa ibayong dagat, pangkalahatang mga welga at higanteng mga demonstrasyon ang sumisiklab.

Hindi ito ang unang pagkakataon na ipaglalaban ng mga manggagawa ang kanilang saligang mga karapatan at batayang mga proteksyon. Noong umuunlad pa lang ang kapitalismo, ganito ang ginawa ng ating mga ninuno. Mistula lang walang progresong nakamit ang uring manggagawa sapagkat makalipas ang ilang siglo, bumabalik tayo sa kahalintulad na pakikibaka. Kung pilit mang ninanakaw ng uring kapitalista ang ipinama ng ating mga ninunong manggagawa, patunay lang ito ng kalupitan at kabuktutan ng sistemang umiiral.

Ipinakita ng pakikibaka ng unang henerasyon ng mga manggagawa noong panahong sumisibol pa lang ang kapitalismo kung paano ipagwawagi ang proteksyon sa paggawa. Saglit nating baliktanawin ang kasaysayang ito upang halawan ng aral. Upang maging konkreto, gawin nating halimbawa ang kilusang manggagawa ng Britanya, ang unang bansang tumahak sa landas ng modernong industriya at unang bayang sinilangan ng manggagawang industriyal.

Isinilang ng modernong industriya ang modernong proletaryado, ang mga alipin ng modernong sistema. Pinagkayod kalabaw sila ng lagpas 15 oras bawat araw kapalit ng kakarampot na sahod, na binabawasan pa ng mabibigat na multa. Nanirahan sila sa giba-giba at miserableng mga dampa. Pagkasira ng katawan at pagkabulok ng isipan ang kanilang kapalaran kapag nagtatrabaho, kagutuman kapag wala. Ang abang kalagayan ng mga manggagawa ay nagtulak sa kanilang lumaban.

Sa pagsilang pa lang ng uring manggagawa, nagsimula na ang pakikibaka laban sa mga kapitalista. Ang una nilang pakikibaka ay aksyon ng mga indibidwal na manggagawa o grupo ng mga trabahador laban sa kanilang indibidwal na kapitalista. Unang nagkahugis na pangmasa ang mga paglaban nang maramihang nagbagsakan ang sahod at nagtanggalan ng mga trabahador sa malawakang pagpasok ng mga makinarya. Sinabotahe ang mga makinarya at sinunog ang mga pabrika. Sumiklab ang hiwa-hiwalay na mga pag-aalsa ng masang anakpawis sa iba’t-ibang lugar. Ang kilusang ito noong 1811-16 sa Inglatera ay tinawag na Luddite.

Ang pag-oorganisa ng masang manggagawa, ang ispontanyong pagsisikap nilang bigkisin ang sariling hanay, ay nagsimula noong panahong papaunlad pa lang ang modernong industriya. Sa Britanya nagsimula noong mga 1750 ang pag-oorganisa ng mga trabahador sa home/cottage industry, manufacturing at commercial farming. Ang pangunahing porma ng organisasyon ay lokal na trade club ng mga sahurang artisano at journeyman. Kadalasan ay mga kapisanan ito para sa pagtutulungan ng mga kasapi. Ang unang mga permanenteng organisasyon ng mga trabahador sa Inglatera ay nagbigkis sa hatters, cordwainers, curriers, brushmakers, basketmakers, calico printers, cotton-spinners, coopers, sailmakers, coachmakers, smiths, bricklayers, carpenters, silkweavers, cutlerymakers at printers.

Natakot ang mga kapitalistang Ingles sa pag-oorganisa ng mga manggagawa kaya’t noong 1799 ipinasa ng parlamento ang Combinations Act. Ipinagbawal ng Combinations Act ang pagsasama ng mga manggagawa para sa layuning baguhin ang kondisyon sa paggawa at sahod. Nasagkaan subalit hindi napigilan ang pag-oorganisa. Ni hindi nasawata ang mga welga para sa dagdag sa sahod at laban sa pagbawas ng kita, pang-aabuso, pagpasok ng makinarya at paggamit ng mga iskirol. Sumiklab ang mga pangkalahatang welga sa ilang lugar at malawakang nag-aklas ang mga minero, manghahabi, cotton at wool worker. Kadalasang marahas ang mga paglaban, gaya ng Peterloo massacre. Madugong binuwag ang isang malaking demonstrasyon noong 1819 laban sa ekonomikong krisis at para sa karapatang bumoto ng lahat. Ang Peterloo massacre ang titis na nagsilang sa modernong kilusang paggawa ng Britanya.

Pagdating ng mga 1824-25 sa Inglatera kalakaran nang tawaging trade union ang mga organisasyon ng manggagawa. Ang unang anyo ng mga unyon ng manggagawa ay mga craft union. Sa craft union nagsama-sama ang mga manggagawang may iisang kasanayan o okupasyon.

Sa higit na pag-unlad ng kapitalismo sumulong ang kilusang manggagawa ng Britanya. Sa isang banda, tuluy-tuloy ang pag-oorganisa ng lihim at mala-ligal na mga unyon, ang pagwewelga para sa mga kahilingang pang-ekonomiya at pangangampanya sa ligalisasyon ng mga unyon. Sa kabilang banda, sumiklab ang mga paglaban para sa karapatang bumoto noong 1815-19 at 1830-32.

Noong 1825 isinabatas ang ligalisasyon ng pag-uunyon, gayong may mga limitasyon pa ring ipinataw. Sumigabo ang pag-uunyon sa pangunguna ng mga inhinyero, minero, karpintero, shipwrights at joiners. Sa unang pagkakataon nagbuklud-buklod ang mga unyon sa pederasyon at nagtayo ang mga manggagawa ng mga kooperatiba.

Sa pamamagitan ng mga welga at petisyon sa parlamento naipanalo ng mga manggagawa, simula 1833, ang isang serye ng factory acts na nagpataw ng regulasyon sa kondisyon sa paggawa—gaya ng pagbawal ng pagtatrabaho ng bata, paglimita sa oras ng trabaho ng babae at pagtakda ng normal na araw ng paggawa—at nagrenda sa walang habas na pang-aalipin ng mga kapitalista. Dala ng isang bugso ng ahitasyon, naipasa noong 1847 ang paglilimita ng araw ng paggawa ng mga kabataan at kababaihang manggagawa sa 10 oras lang.

Noong mga 1850, ang may-kasanayang mga manggagawa ay nagtayo ng bagong tipong unyon na sinusustena ng butaw ng mga kasapi. Naigpawan ng bagong klaseng unyon ang instabilidad ng naunang mga unyon. Nanalo noong 1859-60 ang welga ng mga trabahador sa konstruksyon ng London para sa 9 oras na araw ng paggawa. Bunga nito, naitayo ang London Trades Council na yumakap sa mga craft union ng syudad. Sinundan ang halimbawang ito ng mga manggagawa ng ibang syudad.

Nagkaisa sa Trade Union Congress (TUC) ang trades councils ng mga syudad at iba pang mga unyon noong 1868. Umabot sa 120,000 ang kasapi ng pambansang sentrong paggawa ng Inglatera. Matagumpay na ikinampanya ng TUC sa parlamento ang mga batas paggawa para sa proteksyon ng manggagawa. Matapos lang ang anim na taon ay sampung beses ang inilaki ng kasapian ng TUC.

Pagpasok ng dekada 1880, pumutok ang isang alon ng mga pakikibaka at sumulpot ang “bagong unyonismo” ng mga manggagawang unskilled, semiskilled at white collar. Ang lakas ng “bagong unyonismo” ay iminarka ng matagumpay na welga ng gas workers at mga manggagawa sa daungan ng London. Pagsapit ng 1900 umabot na sa 2 milyon ang unyonisadong manggagawa sa buong Inglatera.

Malinaw ang aral ng maikling pagbaybay na ito sa kasaysayan ng kilusang manggagawa sa Britanya. Nakamit ang proteksyon ng paggawa laban sa pang-aabuso ng kapitalismo sa banta ng rebolusyon ng manggagawa laban sa mismong kapitalistang sistema.

Kung ang sistemang umiiral ay isang “demokrasya,” dapat lang bigyang konsiderasyon ng gobyerno ang kapakanan ng mga manggagawang bumubuo ng higit na nakararami at bumubuhay sa lipunang ito. Kung hindi kayang protektahan ng gobyerno ang ekonomiya laban sa imperyalistang globalisasyon, obligasyon nitong protektahan ang manggagawa laban sa salot na ito. Kung kahit ito ay hindi maaring gawin ng gobyerno, wala nang dahilan upang hindi ibagsak ng uring manggagawa ang walang kwenta, walang silbi at walang pakinabang na sistemang kapitalista.